Farenjit (Pharyngitis), genellikle viral veya bakteriyel enfeksiyonlar nedeniyle meydana gelen, boğazın arka kısmının (farenks) iltihaplanmasıdır. Bu durum, genellikle boğaz ağrısına neden olan yaygın bir hastalıktır.
Farenjitin Belirtileri:
- Boğaz ağrısı (boğazda ağrı veya gıdıklanma hissi)
- Yutma güçlüğü
- Boğazın arkası kızarmış veya şişmiş olabilir
- Ateş (bakteriyel enfeksiyonlarda daha yaygındır)
- Bademciklerin şişmesi veya bademciklerde beyaz lekeler (özellikle bakteriyel enfeksiyonlarda)
- Öksürük (genellikle viral enfeksiyonlarda daha sık görülür)
- Burun akıntısı, hapşırma veya burun tıkanıklığı (özellikle viral enfeksiyonlarda)
- Baş ağrısı
- Vücut ağrıları
- Ağız kokusu
- Boyunda şişmiş lenf bezleri
Farenjitiniz Olduğunu Nasıl Anlarsınız?
Eğer boğaz ağrısı, yutma zorluğu veya yukarıdaki belirtileri yaşıyorsanız, farenjit olabileceğinizi düşünebilirsiniz. Ancak farenjit, birçok farklı enfeksiyon türünden kaynaklanabileceği için, hangi tip enfeksiyonun neden olduğunu anlamak için tıbbi bir değerlendirme yapılması gerekir.
Viral farenjit daha yaygındır ve genellikle soğuk algınlığı benzeri semptomlarla birlikte görülür (örneğin, burun akıntısı, öksürük, hapşırma).
Bakteriyel farenjit (özellikle streptokokal farenjit, yani boğaz enfeksiyonu) daha şiddetli semptomlara yol açabilir, örneğin öksürük olmadan şiddetli boğaz ağrısı, ateş ve bademciklerde beyaz lekeler görülebilir.
Ne Zaman Doktora Başvurmalısınız?
Aşağıdaki durumlar söz konusuysa bir doktora başvurmanız iyi bir fikir olabilir:
- Yüksek ateş (38,3°C’nin üstü veya 101°F üzeri)
- Boğaz ağrınız birkaç günden uzun süre devam ediyorsa veya kötüleşiyorsa.
- Yutma veya nefes alma güçlüğü yaşıyorsanız.
- Şiddetli veya sürekli ağrı hissediyorsanız.
- Bademciklerinizde veya boğazınızda beyaz lekeler görüyorsanız.
- Şişmiş lenf bezleri veya döküntü varsa.
Doktorunuz, hızlı strep testi veya boğaz kültürü yaparak enfeksiyonun bakteriyel olup olmadığını belirleyebilir.
Farenjit Olduğunuzda Ne Yapmalısınız?
Tedavi, enfeksiyonun viral mi yoksa bakteriyel mi olduğuna bağlı olarak değişir:
Viral farenjit: Genellikle kendiliğinden iyileşir. Tedavi, belirtileri hafifletmeye yönelik olur:
- Bol su için
- Boğaz pastilleri veya spreyleri kullanarak ağrıyı hafifletin.
- Ilık tuzlu suyla gargara yapın.
Ağrı ve ateşi azaltmak için reçetesiz ağrı kesiciler (parasetamol veya ibuprofen) kullanın.
Dinlenmeye özen gösterin.
Sigara dumanı gibi tahriş edici maddelerden kaçının.
Bakteriyel farenjit (örneğin strep boğaz enfeksiyonu): Antibiyotikler ile tedavi edilmelidir. Doktorunuz tarafından yazılacak antibiyotik tedavisinin tamamlanması çok önemlidir, çünkü enfeksiyonun tamamen tedavi edilmesini sağlar ve komplikasyonları önler.
Hangi Doktora Gitmelisiniz?
Boğaz ağrınız varsa ve farenjit olduğunu düşünüyorsanız, önce pratisyen doktor veya aile hekimi ile görüşebilirsiniz. Eğer semptomlar devam ederse veya komplikasyonlar gelişirse, sizi bir kulak burun boğaz (KBB) uzmanına yönlendirebilir.
Cerrahi Müdahaleye İhtiyacınız Olduğunu Nasıl Anlarsınız?
Farenjit için cerrahi müdahale genellikle gerekmez. Ancak bazı durumlarda cerrahi müdahale gerekli olabilir:
Kronik veya tekrarlayan farenjit durumunda, tedaviye yanıt vermeyen vakalar olabilir (bu, kronik bademcik iltihabı ile ilgili olabilir).
Bademcik aldırma (tonsillektomi), sık sık veya şiddetli bademcik iltihaplanması veya farenjit geçiren kişiler için düşünülebilir (genellikle yılda 7’den fazla enfeksiyon geçiriyorsanız veya enfeksiyonlar ciddi komplikasyonlara yol açıyorsa).
Abseler veya tedavi edilmeyen bakteriyel enfeksiyonlardan kaynaklanan komplikasyonlar (örneğin, peritonsiller apse) cerrahi müdahale gerektirebilir.
Genel olarak cerrahi müdahale, diğer tedavi yöntemlerini denedikten ve durum yaşam kalitesini önemli ölçüde etkilediğinde düşünülür.
Eğer emin değilseniz, semptomlarınızı değerlendirecek ve sizi uygun tedaviye yönlendirecek bir sağlık profesyoneline danışmanız en iyisi olacaktır.